دیابت؛ شیرین اما تلخ
مقدمه
دیابت یک بیماری مزمن است که در آن بدن نمیتواند به طور موثر از گلوکز، قند اصلی خون، استفاده کند. گلوکز از غذا به عنوان منبع انرژی استفاده میشود. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید میشود و به سلولها کمک میکند تا گلوکز را از خون جذب کنند.
انواع دیابت
دو نوع اصلی دیابت وجود دارد:
1. دیابت نوع ۱: نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولید کننده انسولین در پانکراس حمله میکند. این امر باعث میشود که بدن نتواند انسولین کافی تولید کند. دیابت نوع یک معمولاً در کودکان و نوجوانان تشخیص داده میشود، اما میتواند در هر سنی رخ دهد.
2.دیابت نوع ۲: شایعترین نوع دیابت است. در این نوع دیابت، بدن مقاومت به انسولین پیدا میکند، به این معنی که سلولها به طور موثر به انسولین پاسخ نمیدهند. این امر باعث میشود که قند خون بالا رود. دیابت نوع دو اغلب در افراد بزرگسالی که اضافه وزن یا چاقی دارند تشخیص داده میشود، اما میتواند در هر سنی و در افراد با هر وزن بدنی رخ دهد.
علائم دیابت
علائم دیابت میتواند به تدریج یا به سرعت ظاهر شود. برخی از علائم شایع این بیماری عبارتند از:
افزایش تشنگی
افزایش گرسنگی
تکرر ادرار
خستگی
تاری دید
زخمهایی که به کندی بهبود مییابند( زخم های دیابتیک)
عفونتهای مکرر
در برخی موارد، بیماری ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. این امر میتواند خطر ابتلا به عوارض را افزایش دهد.
عوارض دیابت
عوارض دیابت میتواند جدی باشد و شامل موارد زیر است:
بیماری قلبی
سکته مغزی
بیماری کلیوی
بیماری چشم
آسیب عصبی
زخمهای پا
تشخیص دیابت
بیماری با آزمایش خون تشخیص داده میشود. در این آزمایش، سطح قند خون ناشتا اندازهگیری میشود. اگر سطح قند خون ناشتا 126 میلیگرم در دسیلیتر یا بالاتر باشد، تشخیص مثبت داده میشود.
با کنترل قند خون میتوان از عوارض بیماری جلوگیری کرد. افراد دیابتیک باید با پزشک خود همکاری کنند تا یک برنامه درمانی مناسب برای آنها ایجاد شود.
رنج نرمال قند خون
رنج نرمال قند خون به شرح زیر است:
1.قند خون ناشتا: 70 تا 100 میلیگرم در دسیلیتر
2.قند خون دو ساعته پس از غذا: 140 تا 190 میلیگرم در دسیلیتر
3.قند خون A1C: کمتر از 5.7 درصد
افراد دیابتیک باید سطح قند خون خود را به طور منظم کنترل کنند تا از عوارض جدی جلوگیری کنند.
درمان دیابت
درمان بیماری به نوع آن بستگی دارد. دیابت نوع ۱ با تزریق انسولین درمان میشود. دیابت نوع ۲ معمولاً با رژیم غذایی، ورزش و داروهای خوراکی درمان میشود. در برخی موارد، ممکن است نیاز به تزریق انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز وجود داشته باشد.
درمان دیابت نوع یک
دیابت نوع یک یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولید کننده انسولین در پانکراس حمله میکند. این امر باعث میشود که بدن نتواند انسولین کافی تولید کند.
درمان دیابت نوع یک شامل تزریق انسولین است. انسولین هورمونی است که به سلولها کمک میکند تا گلوکز را از خون جذب کنند.
افراد مبتلا به دیابت نوع یک باید انسولین را چندین بار در روز تزریق کنند. مقدار انسولین مورد نیاز به عوامل مختلفی از جمله سن، وزن، سطح فعالیت و سطح قند خون بستگی دارد.
افراد مبتلا به دیابت نوع یک همچنین باید رژیم غذایی سالمی داشته باشند و ورزش منظم داشته باشند. این اقدامات به کنترل قند خون و کاهش خطر ابتلا به عوارض دیابت کمک میکند.
درمان دیابت نوع دو
دیابت نوع دو شایعترین نوع دیابت است. در این نوع دیابت، بدن مقاومت به انسولین پیدا میکند، به این معنی که سلولها به طور موثر به انسولین پاسخ نمیدهند. این امر باعث میشود که قند خون بالا رود.
درمان دیابت نوع دو معمولاً شامل رژیم غذایی، ورزش و داروهای خوراکی است. در برخی موارد، ممکن است نیاز به تزریق انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع دو نیز وجود داشته باشد.
رژیم غذایی
یک رژیم غذایی سالم برای افراد دیابتیک شامل موارد زیر است:
میوهها و سبزیجات فراوان
غلات کامل
پروتئین بدون چربی
چربیهای سالم
افراد مبتلا باید از مصرف غذاهای فرآوری شده، غذاهای سرشار از قند و چربیهای اشباع و ترانس خودداری کنند.
ورزش
ورزش منظم به کنترل قند خون و کاهش وزن کمک میکند. افراد دیابتیک باید حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هفته داشته باشند.
داروهای خوراکی
داروهای خوراکی مختلفی برای درمان دیابت نوع ۲ وجود دارد. این داروها به کاهش مقاومت به انسولین یا افزایش تولید انسولین کمک میکنند.
تزریق انسولین
در برخی موارد، ممکن است نیاز به تزریق انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز وجود داشته باشد.
هدف از درمان
هدف از درمان بیماری کنترل قند خون در محدوده طبیعی است. کنترل قند خون به کاهش خطر ابتلا به عوارض کمک میکند.
افراد مبتلا باید با پزشک خود همکاری کنند تا یک برنامه درمانی مناسب برای آنها ایجاد شود.
عواملی که میتوانند بر درمان بیماری تأثیر بگذارند
عوامل مختلفی میتوانند بر درمان دیابت تأثیر بگذارند، از جمله:
سن
وزن
سطح فعالیت
سابقه خانوادگی
عوارض
افراد مبتلا باید با پزشک خود در مورد این عوامل صحبت کنند تا اطمینان حاصل کنند که درمان آنها مؤثر است.
عوارض جانبی درمان دیابت
داروهای دیابت میتوانند عوارض جانبی ایجاد کنند. برخی از عوارض جانبی شایع عبارتند از:
کاهش قند خون
افزایش وزن
سوزش معده
مشکلات گوارشی
افراد دیابتیک باید با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی داروها صحبت کنند.
توصیههای کلی برای افراد دیابتیک
افراد مبتلا باید موارد زیر را انجام دهند تا به کنترل قند خون خود کمک کنند:
رژیم غذایی سالمی داشته باشند
ورزش منظم داشته باشند
سطح قند خون خود را به طور منظم کنترل کنند
داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنند
با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی داروهای خود صحبت کنند
پیشگیری از دیابت
عوامل مختلفی میتوانند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهند، از جمله:
سابقه خانوادگی
اضافه وزن یا چاقی
سن بالای ۴۵ سال
سابقه بیماری قلبی، سکته مغزی یا بیماری کلیوی
سابقه بیماری خود ایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو یا لوپوس
افراد غیرفعال
زنانی که در دوران بارداری دیابت بارداری داشتهاند
راههای پیشگیری
در حال حاضر هیچ درمانی وجود ندارد، اما میتوان با اتخاذ اقداماتی از ابتلا به آن جلوگیری کرد.
راههای پیشگیری از دیابت نوع یک
هیچ راهی برای پیشگیری از دیابت نوع ۱ وجود ندارد، زیرا این بیماری یک بیماری خود ایمنی است. با این حال، تحقیقات نشان داده است که شیردهی در دوران کودکی ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ را کاهش دهد.
راههای پیشگیری از دیابت نوع دو
راههای زیادی برای کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ وجود دارد، از جمله:
1.حفظ وزن سالم
اضافه وزن و چاقی یکی از عوامل خطر اصلی ابتلا به دیابت نوع ۲ است. کاهش حتی ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
2.فعالیت بدنی منظم
ورزش منظم به کنترل وزن و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ کمک میکند. بزرگسالان باید حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هفته داشته باشند.
3.داشتن رژیم غذایی سالم
رژیم غذایی سالم شامل موارد زیر است:
میوهها و سبزیجات فراوان
غلات کامل
پروتئین بدون چربی
چربیهای سالم
افراد باید از مصرف غذاهای فرآوری شده، غذاهای سرشار از قند و چربیهای اشباع و ترانس خودداری کنند.
سایر اقدامات
در کنار موارد ذکر شده، اقدامات زیر نیز میتوانند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهند:
عدم مصرف سیگار
کنترل فشار خون
کنترل کلسترول
اگر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو هستید، با پزشک خود صحبت کنید تا اقدامات لازم برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری را انجام دهید.